Rüzgar Neden Islık Çalar, Uğuldar ve İnler ?

Rüzgar Neden Islık Çalar, Uğuldar ve İnler ?

Perili bir ev; zifiri karanlık, fırtınalı bir gecede uğultuları duyulan bir rüzgar olmadan var olabilir mi? Aynı şekilde rüzgarın da, o ürkütücü sesleri çıkarabilmesi için eski, harabe bir yapıya ve etrafında savrulacak ağaçlara ihtiyacı vardır.

Telefon telleri. Ev eşikleri. Palmiye dalları… Rüzgar, ıslık çalmak ve uğuldamak istediğinde, çalacağı enstrümanlara yani estiği yolu kesecek engellere ihtiyaç duyar.

Rüzgar, hızına ve estiği güzergah üzerinde önüne çıkan engelin şekli ve yapısına göre inleyebilir, çığlık benzeri bir ses çıkarabilir veya şarkı söyleyebilir. Rüzgarın hızı artığ düştükçe, üretilen sesin frekansı da artar veya düşer.

Duyduğumuz sesler; ses dalgaları, hava yoluyla ( veya su gibi başka bir vasıtayla ) hareket eden titreşimler olarak kulağımıza ulaşır. Hava çeşitli basınç dalgalarıyla toplanarak yoğunlaşır ve tekrar yayılır.

Yani alt kattaki bir kapı rüzgarın etkisiyle aniden çarparak kapandığında bir dalga oluşur. Saniyede yaklaşık 355 m hızla yayılan ses dalgaları çabucak kulak zarınıza ulaşacaktır. İrkilir, pencereleri kapatmak için aşağı inersiniz.

Pencereyi kapatırken rüzgarın yarattığı ıslık sesinin azalıp artarak değiştiğini fark edersiniz. Bunun nedeni; hava, etrafındaki çatlak ve yarıkların üzerinden, altından ve içinden geçerken rüzgarın çıkardığı seslerin sürekli değişmesidir.

Telefon telleri üzerinde şiddetle esen rüzgarı hayal edin. Telin altından girip üstünden çıkan rüzgar, değişken hale gelir. Eğer rüzgar gözle görülebilseydi; ince, silindir şekilli telin üzerinden mini hortumlar halinde kopup geldiğini görürdük.

Rüzgarın bu şekilde fırıl fırıl dönmesi, telin üzerindeki havanın basıncını değiştirir. Dönen, eğrilen hava tarafından oluşturulan ses dalgaları kulağımıza ulaştığında, ıslık sesi duyarız. Rüzgar daha hızlı estikçe, ses frekansı da yükselir. Tellerin arasından esen rüzgar, saatte en az 40 km hıza ulaştığında gerçek anlamıyla uğuldamaya başlar.

Farklı şekillerde yapılandırılmış müzik aletleri nasıl farklı sesler çıkarıyorsa, rüzgarın yolunu kesen farklı şekillerdeki nesneler de farklı sesler oluşturur. Örneğin palmiye ağaçları arasında esen rüzgarın, sivri uçlu yapraklar arasında dönerek oluşturduğu ses deniz sesine benzer.

Evlerin içinde de rüzgarın dövmesiyle, bazen ürkütücü olabilecek, çeşitli sesler oluşur. Bir sürahinin ağzını kuvvetlice üfleyen biri gibi, kapağı kapalı şöminenin bacasından giren rüzgar da derinden bir inleme sesi yaratır.

Rüzgar, bina içindeki küçük çatlak, yarık ve deliklerde vınlar. Güçlü esen rüzgar, kapı eşiklerine ve evin keskin kenar ve köşelerine doğru eserken, sesi uğul uğul duyulur. Hava, çatının kenarlarını yalayıp geçtiğinde oluşan bazı dalgalar, yeniden esen rüzgara karışır. Bu durum, çatı kenarına vuran ve ardından dönerek uzaklaşan hava girdapları oluşturur. Sonuç ise kulağımıza uğultu olarak gelen dolambaçlı ve sürekli değişen bir ses dalgası modelidir.