Parmaklarımızı Çıtlattığımızda Çıkan Çıt Sesinin Nedeni Nedir ?

Parmaklarımızı Çıtlattığımızda Çıkan Çıt Sesinin Nedeni Nedir ?

Parmaklarımızı çıtlattığımızda hissettiğimiz rahatlığı, esnemenin verdiği rahatlığa benzetebiliriz. İnsanoğlu muhtemelen binlerce yıldır el aletleriyle iş gördükten sonra ( veya ödev yazdıktan sonra ), bir elin parmaklarını diğeriyle tutup birbirine bastırmış, kollarını germiş ve parmaklarını çıtlatmıştır.  Yine de bilim insanları 1970’lere kadar çıtlatma sesiyle ilgili fikir yürütemediler.

Elinizin üzerine dikkatlice bir bakın: Parmak boğumlarınız el kemiklerinizi ( metakarpallar ) parmak kemiklerinize ( falanks ) bağlayan eklemlerdir. Parmak boğumları, bağ ve tendomlardan oluşan bir sistem dahilinde, kalemden penseye ve bozuk paraya kadar, parmaklarımızla bir nesne tutabilmemize olanak sağlar.

Parmak boğumları içinde; dizde, dirsekte ve omuz ekleminde olduğu gibi, kemikler arasında boşluklar vardır. Bu boşluklar, içindeki eklem sıvısıyla sürtünmeyi azaltıp tampon görevi görür. Çiğ yumurta beyazına benzeyen eklem sıvısı, karbondioksit ve oksijen gibi çözünmüş gazlar içerir. Bu kaygan, gazlı sıvı; eklemi saran lifli bir kapsül içinde durur.

Parmaklarınızı çektiğinizde, sıvıyla dolu kapsülü esneterek eklemler arasında boşlukları genişletmiş olursunuz. Sonuç olarak balon gibi genişleyen bu hazne sayesinde, eklem sıvısı üzerindeki basınç birdenbire azalır.

Parmak boğumlarını esnetmek ve çekmek, bir kutu içeceği sallamak gibidir. Eklem sıvısı üzerindeki basınç birden düşerken, sıkışan gazlar dağılarak hava boşluklarını oluşturur. Ve ortaya kabarcıklı bir eklem sıvısı çıkar. Eklemleri son raddeye kadar esnettiğimizde, basınç o kadar düşer ki kabarcıklar patlayıverir. Eklem sıvısı içinde mini çok dalgaları oluşur. Biz de çat veya tak şeklinde sesler duyarız.

Kabarcıklar duyulabilir bir çat sesiyle patlasa da, eklem sıvısı içindeki gaz hemen tekrar çözünmez. Gezinmeye devam eden küçük kabarcıklar eklem kapsülünü geniş tutmaya devam eder. Aslına bakılırsa, parmak boğumlarının röntgen filmleri, en küçük kabarcıkların tamamen kaybolmasının 30 dakikayı bulduğunu göstermektedir. Gaz yavaşça çözünürken, kapsül tekrar küçülerek eski haline döner.

Bu yüzden aynı parmağı üst üste iki kez çıtlatmanız neredeyse imkansızdır. Eklem sıvısı kapsülü yeniden küçülüp eski haline dönmedikçe tekrar kabarcıklar oluşturamaz. Kapsül tekrar küçülme aşamasındayken, sabırsızca yeniden çıtlatmaya çalışmak çözünen kabarcıkları sadece biraz daha genişletir, o kadar. Ancak gazın tamamen çözülmesine izin verirseniz yeniden yüksek bir çat sesi duymanız mümkün olur.