Parmaklarımızı Bir Süre Suda Tuttuğumuzda Neden Buruşur ?

Parmaklarımızı Bir Süre Suda Tuttuğumuzda Neden Buruşur ?

Bulaşık yıkadınız, köpeğinizi temizlediniz veya uzun bir banyo yaptınız diyelim. Ellerinizi sudan çıkarırsanız ve kuru üzüm gibi buruş buruş olduklarını görürsünüz. Sadece tuhaf görünmekle kalmaz, kendiniz de tuhaf hissedersiniz.

Yapılan bir çalışmaya göre el ve ayak parmaklarının buruşması, su içinde kalmasının sadece rastgele ( ve tuhaf ) bir etkisi değil, aynı zamanda evrimsel bir avantajdır: Buruşuk parmaklar, banyo fayansları gibi ıslak zemin üzerinde daha rahat yürümemizi sağlar.

El ve ayak parmaklarımızı en az beş dakika kadar suya soksak ne olur? Küvette veya havuz olun, derinin dış katmanındaki ( epiderm ) keratin proteini, çabucak kendi ağırlığının 6 ile 10 katı suyu çekiverir. Parmaklardaki kan damarları büzülür. Damarlar küçülürken, negatif basınç, kabarık ( ama esnek ) epidermi aşağı çeker. Sonuç olarak deri buruşur.

Bununla birlikte bazı araştırmacılar, emilen suyun el ve ayak parmaklarını buruşturmadan, sadece şişirmesi gerektiğini öne sürerler. Ayrıca 1930’lu yıllardan beri bilinmektedir ki; yaralanma veya hastalık sebebiyle el ve ayak parmaklarındaki sinirler zarar gördüğünde, buruşma etkisi kaybolur. 2006 yılında yapılan bir çalışmada, sinirlerde kalıcı hasar bırak bir kazadan sonra bir araya getirilen parmakların suda kaldığında buruşmadığı ortaya konmuştur.

Mark Changizi adlı evrimsek biyolog bu konunun üzerine eğilmiş, buruşma olayını vücudun sinir sistemi kontrol ettiği için, bir nedeni olması gerektiğini öne sürmüştür. Changizi, ve çalışma arkadaşları, buruşmanın daha çok, bir yüzeye ilk dokunduğunuz yer olan parmak uçlarında oluştuğunu belirtiyorlar.

Buruşan parmak uçlarına ilişkin çalışmaların görüntülerini inceleyen araştırma ekibi, dağ yamaçlarından inen nehirlerin açtığı kanallardaki kollarla benzerlik gösterdiğini bulmuştur. Araştırma sonuçlarında, parmaklarınızdaki buruşuklukların da bir çeşit kanal olduğu öne sürülüyor. Vücudun insana ait ‘’ kavrama noktaları ‘’ olan bölgelerden suyu süzme şekli olarak nitelendirebiliriz.

Changizi’ye göre el ve ayak parmaklarındaki buruşukluklar, tekerlek üzerindeki dişler gibidir. Kuru zemin üzerinde düz bir lastik gayet iyi iş görür. Ancak ıslak ve yağmurdan kayganlaşmış yolda, dişlileri az bir tekerlek, yolu tutmak yerine, aracın zeminde su uçağıymış gibi tehlike saçarak kaymasına neden olabilir.

Changizi, doğuştan gelen dişlilerimizin, evrimsel geçmişimizle ilintili olduğunu ve o zamanlardan itibaren bu özelliğimizi koruduğumuzu düşünüyor. Lastik pabuçlarımız üzerindeki çıkıntılar ve yarıklar gibi, el ve ayak parmaklarımız üzerindeki kabartılar da ıslak zemin üzerinde kaymamıza engel olur. Dolayısıyla çıplak el ve ayaklarımız yeterince ıslandığında; su, tutuş özelliği kazandıran buruşukluklar arasındaki kanallardan akıp gider. Changizi’ye göre, el ve ayak parmaklarımız üzerindeki kabartılar, ayakkabı üzerindeki çıkıntılardan farklı olarak esnektir ve bu özelliğiyle ıslak zeminle tam bir temas sağlamış olur. Tıpkı yüzme havuzunun etrafının tırtıllı zeminle kaplanması gibi.