e
sv

Kuzey Işıkları Nedir ? Nasıl Ortaya Çıkar?

812 okunma — 20 Kasım 2019 22:10
kuzey ışıkları nedir e1611871886599

Kuzey Işıkları Nedir ? Nasıl Ortaya Çıkar?

Aurora, gece gökyüzünde çok renkli bir parıltıdır. Tipik bir Aurora, pembe ve kırmızı yamalı, titreyerek ışıldayan turkuaz bir örtü parçası gibidir. Bu renkli kurdeleler 160 km’den fazla genişlikte olabilir ve 1600 km kadar esneyebilir. Gece, gökyüzünde alev dansı yapan Aurora, gezegenin kendi ışık gösterisidir.

Auroralar Dünya’da da görünür ama uzak mesafedeki Güneş’in hareketleriyle ortaya çıkar. Bu durumun nasıl olduğuna bakalım.

Güneş, büyük oranda hidrojen ve helyum atomlarından oluşan kor halinde bir gaz topudur. Her atom, merkezinde proton adı verilen parçacıklara sahiptir. Elektron adı verilen diğer parçacıklar tarafından çevrilmişlerdir. Protonlar pozitif olarak elektrik yüklüyken, elektronlar negatif elektrikle yüklüdür.

Korona adı verilen, Güneş’i çevreleyen aşırı derecede sıcak gaz halesi, sürekli olarak uzaya yayılarak her yöne atom parçaları dağıtır. Daha çok proton ve elektronlardan oluşan ve saniyede 1000 km’ye kadar çıkan hızda etrafa saçılan bu parçacıkların hareketine Güneş rüzgarı adı verilir. Bu esnada Güneş’ten arada bir alevler çıkar ve bu ‘’ rüzgara’’ yeni parçacıklar eklenerek şiddeti artar.

Güneş’ten çıkan parçacıklar Dünya’nın yakınında, gezegenimizin güçlü manyetik etkisini hissetmeye başlarlar. Çünkü Dünya, uzaya doğru güçlü manyetik dalgalar yayan, Kuzey ve Güney Kutupları yakınlarında birleşen dev bir mıknatıs gibidir.

Gezegenimizin manyetiğinin, demirden çekirdeğinin dönmesiyle ortaya çıkan elektrik akımlarından oluştuğuna inanılır. Manyetik alanların etkisini anlamak için, bir mıknatısı bir parça kağıdın altına koyun. Sonra kağıt üzerine demir tozları veya küçük demir çiviler serpiştirin. Demir tozları mıknatıs çevresinde dizilerek, mıknatısın manyetik çekim alanının şeklini alacaktır.

Dünya’nın manyetik güç hattı Güneş’ten gelen ve yanından geçen elektrik yüklü parçacıkları çeker. İçeri çekilen parçacıklar manyetik kutuplardan ( yakınlarından ama Kuzey ve Güney Kutuplarından değil ) tekrar Dünya’ya doğru kırılan bu hatlar boyunca ‘’ ışık huzmeleri ‘’ içinde yol alır.

Önerilen Konu:   Kuru Buz Nasıl Sis Yapar?

Parçacıklar görünmez hatlar boyunca yol alırken, kuzey ve güneyde, Dünya atmosferine bırakılıverirler. Ve eğlence başlar!

Atmosferimiz büyük oranda azot ve oksijenden oluşur. Elektronlar ve protonlar Güneş’ten akıp gelirken, havada azot ve oksijen atomlarıyla çarpışırlar. Bu atomların bazıları kendilerine ait elektronları kaybeder, bazıları da enerji kazanarak ‘’ uyarılırlar’’.

Bu atomlar Güneş’in proton ve elektronlarına karıştıktan sonra normale döndüklerinde, ışık fotonlarını bırakır. Elektronlarını kaybeden azot , mor ve mavi ışık salar.

Ve uyarılan azot, yoğun kırmızı renkte parıldar. Uyarılmış oksijen, yeşil ve kırmızı ışık salar. Dolayısıyla Güneş’ten gelen elektrik yüklü parçacıklar havanın birçok renkte parlayarak titremesine neden olur. Aurora işte budur. Kuzey kutbu yakınlarında görülen ışıltılara Aurora Borealis adı verilir ( kuzey ışıkları olarak da bilinir). Güney kutbu yakınlarındaki ışıltılara ise Aurora Australis denir ( evet doğru tahmin ettiniz, güney ışıkları demektir.).

Aurora, kuzey kutbunda neredeyse her gece görülür. Kuzey İskandinavya ve Kuzey Amerika’da yılda 20 ile 200 kez arasında gerçekleşir. Hatta her yıl Londra, Paris ve Seattle gibi epey uzakta kalan enlemlerde bile 5-10 Aurora görülür. Meksika’da hayali kuzey ışıklarının görüldüğü olmuştur.

  • Site İçi Yorumlar

En az 10 karakter gerekli