Kuşlar Nasıl Uyur?

Okulda veya işte geçirdiğiniz uzun bir günde, yarı uykulu hissettiğiniz oluyor mu hiç? Yarı uykulu bir insana ‘’ ayakta uyuyor ‘’ deriz çoğu zaman ama geceleyin bahçemizdeki o mavi alakarga gerçekten de ayakta uyuyor olabilir.

Bizden farklı olarak pek çok kuş yarı uyku haline girebilir. Yarı uykuda bir hayvanın beyninin bir tarafı uyurken, diğer tarafı tamamen uyanıktır. Bilim insanları bu tür uykuya tek hemisfer uyku diyorlar, çünkü beynin sadece yarısı uyur.

Yarı uyku sırasında beynin uyuyan ve uyumayan tarafına göre, bir göz genellikle açık ve diğeri kapalı olur. Kuşların yanı sıra balina, yunus ve fok balığı gibi suda yaşayan memeliler ve bazı sürüngenler de yarı uyku halinde olurlar.

Kuşlar Niye İki Gözünü De Kapatıp Güzel Bir Uyku Çekmezler?

Tek hemisfer uyku, kuşların bir gözlerini ( ve beyinlerinin yarısını ) olası bir tehlikeye karşı açık tutmalarını ve güvende olmalarını sağlar.

Memeliler gibi kuşlar da yavaş dalga uykusu ve hızlı göz hareketi ( REM ) uykusu adı verilen, genellikle rüyaların görüldüğü süreç olan döngüler içinde uyurlar. Kuşlar uyku saatlerinin bir kısmını yarı uykuda geçirirken, tüm beynin uykuda olduğu ve gözlerini tamamen kapattıkları zaman da olur.

Kuşun beyninin kısa periyotlar halindeki REM uykusuna girerek birkaç ısa rüya görebilmesi, ancak beynin iki tarafı da uykudayken mümkün olur.

Bilim insanlarına göre, hem yarı uyku hem de kısa döngüler halindeki tam uyku süreçleri, savunmasız kuşların diğer hayvanlardan korunabilmesine yardımcı olur. Bu hayvanlardan en önemlisi olan kedinin kendisi, hiç de adil olmayan şekilde gözlerini kapatarak uzun, derin ve rüyalarla dolu uykuya dalabilen bir hayvandır.

Çoğu kuş bizim gibi geceleri uyur. Yuvalarda uyuyan kuşlar, sadece yavru olanlar e onlara göz kulak olan yetişkin kuşlardır. Bu dönemin ardından, çoğu kuş ağaç dallarına tüneyerek veya ağaç gövdelerindeki oyuklarda yaşar.

Kuşlar Uyurken Düşmemeyi Nasıl Başarır?

Bir kuş dala konup bacaklarını büktüğü ve ağırlığını aşağı bıraktığı zaman bacak kasları kısalır. Kaslar kasıldığında, bağlı olan tendonlar ayak parmakları kemiklerini çekerek iyice bükülmelerini sağlar. Ayak parmaklarına ait tendonların alt tarafı tırtıklıdır ve ayak bileğinden aşağı doğru inen tendona yapışarak mandal gibi kitlenmesini sağlar.

Tek hemiser uyku, kuşlar özellikle grup halinde kestirirken yarar sağlar. Yabanördekleri üzerine yapılan çalışmalarda, sıranın ucunda uyuyan ördeklerin, ( özellikle en fazla tehlike arz eden bölge ) uyku zamanlarının büyük kısmını yarı uyanık, bir gözleri açık ve tetikte geçirdikleri görülmüştür. Daha güvenli ve merkezi bir noktada bulunan ördeklerin ise daha çok tüm beyinleriyle uydukları gözlemlenmiştir. Grubun uç kenarında bulunan ördeklerin, arada 180 derece dönerek diğer gözlerini açtıkları ve bu sayede görevi beynin diğer yarısına devrederek, tetikte olan kısmı dinlendirdikleri görülmüştür.

Ancak eğer uzun süre uykusuz kalmışlarsa, kuşlar bile derin uyku ihtiyacına yenik düşer. Bilim insanları tavukları uzun süre uykusuz tuttuktan sonra; tek gözleri açık, yarı uykuda daha az zaman geçirdiklerini ve iki gözü tamamen kapalı olarak derin uykuya daldıklarını gördüler.