Kedilerin Neden Bıyığı Vardır? Kedilerin Bıyıkları Ne İşe Yarar ?

Kedilerin Neden Bıyığı Vardır? Kedilerin Bıyıkları Ne İşe Yarar ?

Kedi Severlerin en sevimli dostları olan bu gizemli hayvanların pek çok ilginç özelliği bulunmaktadır. Bunlardan biri de yüzlerinin neredeyse 2 -3 katı uzunluğundaki bıyıklarıdır. Yaygın düşünce, bu bıyıkların kedilerin dengelerini sağladıklarıdır ancak bu bilgi kedi bıyığının işlevini açıklamaya yetmez. İnsanlar, çevrelerindeki şeyleri hissetmek için nasıl ellerinden yararlanıyorlarsa kediler de eşyaları, soğuğu ve sıcağı hissetmek için bıyıklarını kullanırlar. Diyebiliriz ki bıyıkları, en az keskin gözleri ve kulakları kadar onlar için hayati bir önem taşır.

Kedilerin bıyıkları da kıl tüy kategorisine girerler ve çoğunda üç çeşit tüy vardır. Koruyucu tüyler ya da dış tüyler olarak da adlandırılan birincil tüyler, kedinin vücudunu dış etkenlere karşı korurlar. Bu koruyucu tüylerin altında ikincil ya da iç tüyler bulunur ve bunlar sayı olarak birincil tüylerden daha fazladır.

Bu iki tüy çeşidinden en az iki kat daha kalın ve çok daha uzun olan bıyık tüyleri, üçüncü tüy çeşidini oluştururlar. Bıyık ( vibressae ), çeşitli kan ve sinir hücrelerine komşu, özelleşmiş duyu ( his ) tüyleridir ve bu nedenle ‘’hissetme kılları ‘’ olarak da adlandırılır. Normal tüylerde olduğu gibi bıyık tüyleri de vücuda foliküllerle ( kıl keseceği ) bağlanır. Aradaki tek fark, bıyık tüylerinin normal tüylerden 2 – 3 kez daha derinden vücuda bağlanmış olmasıdır. Her bıyık kökü, kanla dolu kapsüller içine hapsedilmiştir ve bu kapsüller bıyıkların hassasiyetine neden olan bir sürü sinir hücresi tarafından çevrelenmiştir.

Kedilerin üst dudağında çıkan ve kedi bıyığı olarak adlandırılan uzun ve sert kıllar aslında kedinin burun kıllarıdır. Ağzın üst köşeleri arasında dört sıra halinde bulunan bu kıllar yaklaşık 30 tanedir. Algılayıcı güçleri yüksek olduğundan antenlere benzetilir. Bunun dışında ön bacaklarının arka yüzeyindeki, gözlerinin üzerindeki ve çene çevresindeki kıllar da bıyıklarıdır ve bunlar bir bütün halinde hissetmelerini sağlar.

Bir kedi bıyıkları aracılığıyla yakınına gelen herhangi bir şeyi hissedebilir. Ayaklarının kenarındaki bıyıklar, öne ve geriye doğru hareket ederek avladıkları hayvanın kaçmaya çalışıp çalışmadığını anlamaya ya da kedinin çok yakın olduğundan göremediği şeyleri hissetmesine yarar. Gözlerin üzerindeki ve çene altındaki bıyıklar, yanak bıyıklarıyla birlikte kedinin etrafındaki şeyleri algılamasını sağlar.

Bıyıklar kedinin yolunu, aradığını bulmasına yardımcı olur. Son derece duyarlı bıyıkları sayesinde en ufak bir esintide, hava akımına yönlerini değiştirebilir, yanlış yönde gidiyorlarsa bunu fark edebilirler. Kedilerin gecenin zifiri karanlığında bir yere çarpmadan yürümeleri dokunma organı görevini üstelenen bıyıkları sayesinde gerçekleşir. Bir körün değneğine benzetebileceğimiz bu bıyıklar, değdiği şeyleri, uzaktaki engelleri hissetmesini sağlar.

Yeni bir ortama girdiğinde, uzun süre kapalı duran bir odanın kapısı açıldığında daha odaya girmeden oranın güvenli olup olmadığına dair karar verme sürecinde ilk yardımcısı bıyıktır. Tıpkı görme, duyma ve koklama gibi durum değerlendirme sürecinde tüm duyular birlikte hareket eder, hepsinden alınan sinyaller beyinde birleştirilir ve duyumsanır.

Bıyıkların bir başla görevi ise kedilerin duygusal olarak durumlarını yansıtmalarında bir gösterge olmalarıdır. Kızgın olduklarında, savunmaya geçtiklerinde kulaklarıyla eş zamanlı olarak geriye doğru çekilirler. Ortada bir sorun yoksa bıyıkları gevşer, öne düşer ve ileri itilir.

Muhakeme yeteneğinin bıyıklar sayesinde gelişmiş ve dengelerinin diğer canlılara göre üstün olması tamamen bıyıklarından kaynaklanır. Kabaca bakıldığında bıyıklar tüm vücut genişliğindn daha geniş olduğundan aynı zamanda bir cetvel görevi de görür. Dar bir yerden ya da aralıktan geçeceklerse aralığın kenarları bıyıklarının ucuna dokunuyorsa, o aralık geçiş için uygun değil demektir.

Kedinin bıyıklarının genişliği, vücudunun genişliği kadardır. Kedinin dar yerlerden rahatlıkla geçebilmesinin nedeni köprücük kemiğinin olmaması, göğüs boşluğunun vücuduna göre çok küçük olması dolayısıyla vücudunu sıkıştırabilmesidir. Bıyıklar kendiliğinden kedinin genişliği kadar büyürler. Ayrıca kedilerde tırnak ve diğer tüyler gibi bıyık tüyleri de düzenli bir şekilde dökülür ve yerine yenileri çıkar.

Görüldüğü gibi bıyık bir kedinin duyu kabiliyetinin bir parçasıdır, bu nedenle asla çekiştirilmemeli ya da kesilmemelidir! Çünkü bu durumda kendilerini tamamen güvensiz hissederler ve çevrelerinden gelebilecek herhangi bir tehlikeyi algılayamazlar. Yeni doğmuş yavrularda bile tamamen gelişmiş olması, bu duyu organlarının kediler için ne kadar önemli olduğunu gösterir.

Kediler ile ilgili daha fazla bilgi istiyorsanız kedi sever dostlarımızın hazırlamış olduğu Petibom Bloğunu ziyaret edebilirisiniz.