Jet Uçakları Neden Arkalarında Buluta Benzeyen Bir İz Bırakır ?

Jet Uçakları Neden Arkalarında Buluta Benzeyen Bir İz Bırakır ?

Gökyüzünde süzülen bir jet uçağı, arkasında parıldayan kuyruğuyla havayı yararak ilerleyen bir kuyrukluyıldız gibi görünebilir. Jetin havada açtığı izin, sirüs adı verilen yükseklerdeki çizgi çizgi bulutlara benzediklerini fark etmiş olabilirsiniz. Latince bir sözcük olan sirüs, ‘’ kıvırcık ‘’ veya ‘’ filiz ‘’ anlamına gelir. Buzlu sirüs bulutları kabarık ve kıvırcık saçlara benzer.

Jetin bıraktığı iz ile sirüs bulutunun benzerliği öylesine bir benzerlik değildir. Aslına bakılırsa, jetin bıraktığı izin kendisi bir sirüs bulutudur, gökyüzü değil, jet uçağının motorları tarafından üretilen bir sirüs bulutu.

Su buharı, havada uçuşan toz, duman, bitki poleni veya tuz parçacıklarının etrafındaki damlalarda biriktirdiği zaman bulutlar oluşur. Jetin oluşturduğu bulut da bir istisna değildir. Su buharı jet motorlarından gelir. Ve parçacıklar da, tam olarak yanmamış isli duman parçacıkları püskürten jetin egzozundan gelmektedir.

Jetler, çok yüksekten uçtukları için ( 9144 m’nin üzerinde) , etraflarını çevreleyen hava çok soğuktur. ( Uzakta oturan bir akrabanızı ziyaret için uçağa bindiğinizde, hava ne kadar Güneşli olursa olsun, koltuğunuzun hemen yanında, pencereden gördüğünüz hava sıfırın altında 57⁰C olabilir.)  bu soğuk havada, motorlardan gelen su buharının, jetin egzoz parçacıklarını etrafında donarak arkasında uzun buz bulutlarından bir iz bırakması saniyeler sürer. ( Bu buluta aynı zamanda jet duman izi adı verilir.) jetler uçan bir bulut makinesi gibidir.

Eğer jetin etrafındaki hava çok kuruysa, ( su soğuk havaya yayıldığı için ) duman izi bulutu, neredeyse oluştuğu kadar çabuk kaybolacaktır. Bazen kısa kuyruklu veya hiç kuyruğu olmayan jetler görmemizin nedeni budur.

Ancak eğer yüksekten uçan jeti çevreleyen hava yeterince nemliyse, jetin kuyruğunun gittikçe uzadığını, göğü bir uçtan diğerine yararak geçtiğini göreceksiniz. İzin ilk oluşan uç kısmının daha kabarık olduğunu fark edeceksiniz. Bulut yavaş yavaş havaya yayıldığında şişmiş gibi görünür. Bir jet bulutu, tıpkı diğer narin sirüs bulutları gibi, nemli havada saatlerce kalabilir.

Batmakta olan Güneş’in kızıllığıyla parıldayan jet izi, gökyüzündeki en güzel bulutlardan biri olabilir. Jet izleri hava tahmininde bulunmaya da yarar. Eğer geçen bir jet uçağı hiç iz bırakmıyor veya bıraktığı iz çabucak kayboluyorsa, o zaman havanın o katmanlarda kuru olduğunu anlarız. Bunun anlamı genellikle havanın açık ve yağışsız olacağıdır. Ancak gökyüzünün bir ucundan diğerine uzanan ve uzun süre bozulmaya jet bulutları, atmosferin üst tabakasının çok nemli olduğunun göstergesi ve yağmur veya karın yaklaşmakta olduğunun habercisidir.