Gökyüzü Günbatımında Neden Renk Değiştirir ?

Gökyüzü Günbatımında Neden Renk Değiştirir ?

Güneşli bir günde gökyüzü mavi, bulutlar beyaz ve Güneş sarıya çalan beyaz renktedir. Ancak gün batımında beyaz bulutlar ve mavi gökyüzü; pembe, turuncu ve mora dönüşür ve Güneş turuncumsu kırmızı renkte ışıldar. Nefes kesecek kadar güzel olan bu değişim, gökyüzünde savrulan minik partiküllerin yanında gezinen gaz molekülleri tarafından oluşturulur.

Şöyle ki; Güneş içine üretilen ışık, beyaz ışıktır. Ancak beyaz ışık gökkuşağının tüm renklerini kapsar. Tıpkı bir tarağın saç tellerini birbirinden ayırması gibi, bir prizma da beyaz ışığı gerçek renklerine ayırır. Beyaz ışık prizmaya girer; kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert ve mor ışık prizmanın diğer yüzünden çıkarak dağılır.

Güneş ışığı atmosferin gaz molekülleriyle ( azot ve oksijen gibi ) karşılaştığında, kendi renklerine ayrışır ve sonra her tarafa dağılır. Kırmızı gibi daha uzun dalga boyundaki ışık ışını daha az dağılır. Mavi ve mor gibi daha kısa dalga boyundaki ışık ışını daha fazla dağılarak gökyüzünü kaplar.

Günbatımı ve gün doğumunda, Güneş ufuk çizgisine yakınken, neredeyse yere paralel olarak yol kat eden ışınların gözlerimizle temas etmeden önce daha yoğun bir hava kütlesinden geçerek daha fazla yol alması gerekir. Işık ışınları, tayfın mavi tarafından daha fazla saçılarak gökyüzüne dağılır. Biz de böylece Güneş’in yüzünü kızıl renkte görürüz.

Bulutlar da kızıla dönüşen ışığı yansıtarak turuncu, kırmızı ve pembe örtüler oluşturur. Güneş battıktan hemen sonra gökyüzünde mor katmanlar oluşabilir. Bazı bilim insanları morun, yoğun kırmızıyla mavi ışığın birbirine karışmasıyla oluştuğunu düşünür.

Güneş batarken, batıya bakan pencerelerimize vuran ışık altın sarısı renktedir ve gökyüzünde parlak turuncu ve kırmızı renkte çizgiler oluşur. Ancak Güneş doğarken doğuya bakan pencerelerimize buran ilk ışık, Güneş aydınlatmaya yeni başladığı için güzel bir maviliktedir. Ardından Güneş iyice belirginleştiğinde, genellikle gül pembesi bir renk alır.

Peki, nasıl? Günbatımında, insanlar günlük kazı işleri, bina inşası, araba sürme, çeşitli makinelerin kullanımı gibi işlerini tamamladıktan sonra, toz ve havayı kirleten kimyasal maddeler en üst noktaya ulaşmış olur. Boyutları gaz molekülleriyle karşılaştırılabilecek kadar küçük olan bu parçacıklar, aynı zamanda Güneş ışığındaki mavi rengi etrafa saçarak Güneş’in daha kırmızı görünmesini sağlar. Daha büyük parçacıklar daha sıcak renkleri yansıtıp etrafa saçarak gökyüzüne kırmızı tonlar verir.

Yeryüzü geceleri soğuduğundan ve ısıyı uzaya doğru yaydığından, hava günbatımında genellikle gün doğumunda olduğundan daha sıcaktır. Sıcak hava, serin havadan daha çalkantılıdır. Bilim insanları, sabahın ilk ışıklarında atmosferin alt katmalarının daha serin ve temiz olduğunu söyler. Gündüz tozu çökmüştür. Hava molekülleri hala yayılan Güneş ışığından mavi rengi saçmaya devam etmektedir. Ancak bu saçılıma dahil olacak daha az küçük parçacık olduğundan, yükselen Güneş, batan Güneş’ten daha az kırmızı görünebilir. Şafak vaktinde gökyüzündeki bulutlar daha açık tonlarda pembe, sarı ve şeftali renklerine bürünebilir.