Gökkuşağı Nedir? Gökkuşağı Nasıl Oluşur ?

Gökkuşağı Nedir? Gökkuşağı Nasıl Oluşur ?

Gökkuşağı tüylerimizi ürpertir. Gökyüzünden üzerimize düşen renk şeritleri ender güzellikte bir manzara oluşturur.

İnsanlar bir zamanlar, gökkuşağının tanrılardan bir işaret olduğunu düşünürlerdi. Buna şaşmamak gerek. Ne de olsa gökkuşağı birdenbire gökyüzünde beliriverir ve sonra çıktığı gibi aniden kaybolur.

Şimdiyse gökkuşağının nasıl ortaya çıktığını biliyoruz ancak bu gerçek bu muhteşem doğa olayını daha az takdir edeceğimiz anlamına gelmez. Bilim insanları, gökkuşağının gizemini matematikten faydalanarak çözdüler. Bir taraftan çok karmaşık olmasına rağmen, matematiğin bile, gökkuşağının nasıl ortaya çıktığını açıklarken sevimli bir hal aldığını söylerler.

Gökkuşağı her zaman aynı renk sırasında oluşur; önce kırmızı, sonra turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert ve mor. Kırmızı, kuşağın n üst kısmına doğru çıkan en parlak şerittir. Ardından, her biri bir öncekinden daha soluk olan diğer renkler gelir. En içteki şeritte yer alan mor, en sönük renktir ve içlerinden en az seçilenidir.

Gökkuşağı oluşumu için ne gereklidir ?  Reçete Basit:  havadaki yağmur damlaları, ışık ve doğru zamanda, doğru açıdan gökyüzüne bakan bir kişi…

Ancak sağanak yağış sırasında Güneş’in çıkması yeterli değildir. Gökkuşağı bir çeşit ışık oyunudur ve onu görebilmemiz için tüm koşulların yerine gelmesi gerekir. Güneş ışığının arkamızdan gelmesi, Güneş’in ufuk çizgisine yakın ve alçakta yer alması gerekir. Önümüzden de haliyle yağmur damlalarının düşmesi gerekir.

 Bu nasıl olur? Uzaydaki  uzun seyahatini bitiren bir ışık ışını, yağmur damlasının kalbine yerleşir. Işık ışını damlayı böldüğünde kırılmaya başlar. Bunun nedeni ışığın suya geçmesidir, çünkü ışık ışınları birbirine daha yakındır. Su moleküllerinin arasında boşluk vardır ancak ışık ışınları arasında boşluk yok denecek kadar azdır.

Beyaz ışık; kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert, mor olmak üzere saklı renklerin gerçek bir karışımıdır. Bir ışık huzmesi damlanın içine girdiği zaman, her bir renk veya dalga boyu Güneş ışığının cam prizmadan geçmesi gibi, biraz daha fazla veya az kırılır. Sonuç mu? Beyaz Güneş ışığı, güzelim renklerine ayrılıp her biri damla içinde kendi yolunu bularak ilerler.

Renkli ışınlar, yağmur damlası içinde, aynavari bir duvarla çarpışır, tekrar kırıldıktan sonra damladan ayrılır. Damlayı terk eden renkli ışınlar, daha yoğun olan sudan açık havaya geçerken tekrar kırılır. Güneş ışığı zaten arkanızdan geliyordu. Şimdiyse değişen ışık, gerçek renkleriyle yeniden üzerinize vurmakta.

Gökyüzündeki tüm yağmur damlaları Güneş ışığını kırarken, biz sadece belli bir görüş açısındaki damlalarda kırılan ışığı görebiliriz.

En çok kırmızı ve turuncu dalga boyları kırıldığından, bu renkleri daha yüksekteki damlalarla görürüz.

Mavi ve mor daha az keskinlikle kırılır, bu yüzden bu renkleri daha alçaktaki damlalarda görürüz. Sarı ve yeşil, şeridin ortasındaki damlalarda belirir. Bu sayede gökyüzünde boydan boya uzanan bir renk kuşağı görürüz.

Bunlar ışık oyunları olduğu için, gökkuşağı kuş veya bulut gibi bir ‘’ şey ‘’ değildir. Arkadan gelen ışık ışınları ve kişinin önüne düşen damlalarla oluşan gökkuşağı, herkese farklı görünür. Gördüğünüz gökkuşağı sadece size özel bir gökkuşağıdır.

Çift Gökkuşağı Nedir ve Nasıl Oluşur ?

Nadir de olsa bazen aynı anda oluşan iki gökkuşağı görme zevkini tadarız. İkinci gökkuşağı daha büyük ama daha az belirgindir, pek seçemeyiz. İlk çıkan parlak gökkuşağından farklı olmak üzere, ikinci gökkuşağının renkleri ters sıralanmıştır. Dış şeridi oluşturan renk mor, iç şeridin rengi kırmızıdır.

İkinci gökkuşağının belirmesine neden olan şey nedir? İkinci kuşak, ışık ışınları her bir yağmur damlasının en alt kısmına yakın yerden girdiğinde oluşur. Sonrasında ise yağmur damlasından çıkmadan önce, damla duvarının iç yüzünden bir kez yerine iki kez yansır. İki kez yansıyan bu ışınlar çok fazla yağmur damlasından çıktığında, ilk gökkuşağının üzerinde, daha belirsiz ve geniş olan ikinci gökkuşağını oluşturur.

İkinci gökkuşağının renkleri neden ters sıralanmıştır? En yüksekteki damlalardan gelen iki kez kırılmış kırmızı ışık tepemizde yol almaya başlar. Biz de lacivert, mavi, yeşil, sarı, turuncu, ardından daha alçaktaki damlalarda kırılan kırmızı ışığı takiben, ilk ışık şeridi olarak daha alçaktaki yağmur damlalarında kırılan mor ışığı görürüz.

Gökyüzü iki gökkuşağı arasında koyu görünür. Neden mi? İlk kuşağın altında fazla ışık bulunduğundan  ve ayne etkisiyle ters görüntü yaratan ikinci kuşak üzerinde daha fazla ışık olduğundan, iki kuşak arasında kalan gök nispeten karanlık görünür.

İki gökkulşağı arasında kalan gök dilimine Aleksandros’un Koyu Kuşağı adı verilir. 1800 yıl kadar önce eski Yuna filozofu Afrodisiaslı Aleksandros, şaşkınlık uyandıran bu karanlık bölgeyi kaleme aldıktan sonra, bu doğa olayına onun ismi verildi.