Fırtınanın Yaklaştığı Nasıl Anlaşılır ?

Çok uzaklardan gök gürültüsü eşliğinde burnunuza gelen koku, insanların en sevdiği kokular listesinde yer alır ve geçmiş yaz ikindilerine dair hatıraları canlandırır. Yaklaşan yağmurun kokusunun içeriğinden kimse tam olarak emin değildir. Ancak bilim insanları temel bileşenlerini ayırt ettiklerini söylemektedirler.

Bu içerik şaşırtıcı şekilde ozonu kapsamaz. Çoğu kişi yaklaşan fırtınayla gelen kokunun, şimşek çakmasıyla açığa çıkan ozondan kaynaklandığını düşünür. Ancak çoğu bilim insanına göre bu pek olağan değildir. Eğer bir tren istasyonunda durup gelen trenin çıkardığı kıvılcımları görmüş veya havai fişek gösterisi seyretmişseniz, muhtemelen ozon kokusu almışsınızdır. Bu keskin koku, yaklaşan yağmurun getirdiği taze kokudan çok farklıdır. Ayrıca bilim insanlarına göre açığa çıkan ozonun büyük kısmı, atmosferin birkaç mil üstünde tamamen dağılmış olur ve yere inmez.

Ozon kalıntıları fırtına esnasında havada esip dağıldığından, yağmur kokusunun temel aroması olamaz. Bunun yanında saf suyun da bir kokusu yoktur. Araştırmacılara göre kokunu kaynağını başka yerde, yaklaşan bulutlarla değil, yeryüzünde aramalıyız.

Yağmur inmek üzereyken, etrafımızı çevreleyen hava, su bakımından doyma noktasına ulaşmıştır. Yüksek nem oranı burnun daha iyi koku almasına yardımcı olur ve nemli hava aynı zamanda esinti yoluyla kokuları taşıyarak, hoş veya nahoş, bize daha kolay ulaşmasını sağlar. Yaz melteminde hissedilen baş döndürücü hanımeli kokusunu veya çöp kovasında fazla bekleyen çöpün keskin kokusunu aklınıza getirin.

Fırtına yaklaşırken, güzel kokunun bir kısmı, nem arttığında bitkiler tarafından salınan uçucu moleküllerden gelir. Örneğin palmiyelerin yağlı damlalarındaki terpenler gibi… Bir araya gelen bu aromalar orman kokusunu  anımsatan temiz bir koku oluşturur.

Ancak bilim insanlarına göre yağmur kokusundaki en önemli aroma aslında bakteriler tarafından üretilir. Hava sıcak ve nemliyken, toprakta, actinomycetes olarak bilinen bakteri grubuna dahil olan streptomyces adlı bakteriler ürer. Ancak toprak kuruduğunda, iplikçik şeklindeki bakteriler sporları taşıyarak havaya topraktan parçacıklar gönderir.

Bilim insanları, yağmur kokusundaki başlıca aromanın sporlar ve topraktaki organik bir bileşen olan geosminden geldiğini söylerler. ( Geosmin aynı zamanda ‘’ iyi toprak ‘’ olduğunu düşündüğümüz kokunun kaynağıdır. ) İnsanlar  geosmine karşı aşırı duyarlıdır ve yoğunluğu trilyonda beş kadar az bir oranda dahi olsa bu kokuyu algılayabilirler.

Rüzgar, bu kokuları yaklaşan fırtına öncesinde taşır ve biz de böylece toprak gibi kokan bu güzel ‘’ yağmur kokusunu ‘’, henüz ilk damlalar düşmeden almış oluruz.