Fermuar Nedir ? Ne Zaman, Nasıl ve Kim Tarafından İcat Edilmiştir ?

Fermuar Nedir ? Ne Zaman, Nasıl ve Kim Tarafından İcat Edilmiştir ?

Fermuar, dişlerin üzerine dizili bulunduğu iki şeritle bu dişleri kavrayarak hareket edebilen bir parçadan ( elciklerden ) oluşur. Elcikler çekildiğinde iki şeridi birbirine birleştirir ve üzerindeki dişlerin kenetlenmesini sağlar, ters yöne çekildiğinde onları ayırır. Giysilerin açık uçlarını birleştirmede kullanılır. Fermuar ayrıca günümüzde açma – kapatma fonksiyonu dışında özellikle spor ve dış giyimin değişmez bir parçası olmuştur. Peki, pantolonumuzun, montlarımızın fermuarlarını çekerken bu basit nesnenin nasıl icat edildiğini hiç düşündünüz mü ?

Henüz fermuar diye bir şey bilinmezken 18. Yüzyılda ortaya çıkmış olan düğmeler kullanılırdı. Ancak özellikle I. Dünya Savaşı’nda o iri ve kapanması zor düğmeleri kullanmak askerle için soruna dönüşmüştü ve her sorun gibi bunun da bir çözüme ihtiyacı vardı. Her ne kadar fermuarın ilk mucidinden söz etmek kolay olmasa da asıl katkıyı sağlayan kişinin 1893 yılında Chicagolu bir makine mühendisi olan Whitcomb L. Judson’un yaptığı söylenebilir.  Judson o yıllarda tramvay ve otomobil gelişmelerini incelemekte ve başarılı buluşlara imza atmaktaydı. 1891 yılında judson ayakkabılar için kilit açıcı ( bağlayıcı ) buluşuyla ortaya çıktı.

Whitcomb L. Judson buluşunu Chicago Dünya Fuarı’nda sergilemişti; ancak beklenen ilgiyi görememişti. Judson’un buluşunda birçok tasarım hatası vardı, aynı zamanda ürkütücü bir görünüme sahipti ve pek çok üretici seri üretim yapmayı reddetmişti. Yaratıcı zekanın bir ürünü olan buluş, kaba ve kullanışsız olduğu için tutulmadı. Judson’un şirketinde çalışan Gideon Sundback isimli İsveçli bir mühendis Judson’un bağlayıcısını geliştirerek günümüz fermuarını oluşturdu. Esnek ve güvenilir olması için bağlayıcıların küçük olması gerektiğini fark etti. 1913’e kadar bu doğrultuda hareket ederek buluşunu geliştirdi.

1917’de ABD’nin savaşa girmesiyle birlikte donanma komutanı binlerce fermuar sipariş ederek bir gecede Sundback’i zengin etmekle kalmayıp fermuarın hepimizin vazgeçemediği bir ürün olmak beraber deyimlerimizde dahi yerini almasının ve hayatımızdaki en önemli pratik malzemelerden biri olmasının yolunu açtı. Sonuç olarak birçok tesadüfi icat gibi fermuar da bir dizi maceradan sonra bugünkü halini aldı.