e
sv

Dolu Nedir ? Neden Dolu Yağar ?

1240 okunma — 20 Aralık 2019 19:27
dolu neden yağar e1611871794160

Dolu Nedir ? Neden Dolu Yağar ?

Buzun, normal şartlarda kışın oluşmasını bekleriz. Ancak dolu adını verdiğimiz yumrular halindeki buzlar, gök gürültülü sağanaklar esnasında yağar. Böylece dolu, çoğu zaman bunaltıcı yaz aylarında düşer.

Şiddetli ve gök gürültülü sağanak yağışlar, neden sıcak bir günde buz parçaları saçar? Sıcak, soğukla temas ettiğinde dolu yapan bulutlar oluşur. Yerden yükselen ısı, sağanak bulutlarının yükselmesine yardımcı olur. Bu türbülanslı, karnabahar şeklindeki bulutlar ( boran bulutlar ), gökyüzünün 20 km’den yüksek katmanlarına, yani her zaman ocak ayı gibi soğuk olan bölgelerine uzanabilirler.

Bir fırtına bulutunun içinde, sıcak hava yukarı çıkarken soğuk hava da hızla aşağıya inerek güçlü bir cereyan etkisi oluşturur. Büyük su damlaları yoğunlaşıp, yuvarlanan bulutlardan düşerken, yeryüzüne düşmek yerine havanın yukarı doğru hareketine kapılarak yükselebilirler. Saatte 180 km kadar hızla yukarı çıkan rüzgar, damlaları bulut içinde gittikçe daha yukarı taşıyarak, sıcaklığın – 18 derecenin epey altında olan noktalara kadar çıkarır.

Su damlaları, donma noktasının altındaki bölgelere çıktığında buza dönüşür. (Bazı dolular, aslında ilk önce buz kristalleri olarak ortaya çıkar.) Buz parçaları, rüzgarın akımına kapılarak daha sıcak bulut alanlarına düşerken biraz erir. Sağanak bulutunun dibine yaklaştığında, yarı donuk damlalar, bu sefer başka bir hava akımına kapılarak yeniden yukarıdaki dondurucu soğuğa taşınabilir. Su buharı ve temasla donan çok soğuk su damlalarıyla, buz parçacıkları ve kar taneleri toplayan donmuş toplar, gittikçe buz katmanlarını kalınlaştırır. Bulutun kendi içindeki aşağı – yukarı hareket serüveni 30 dakika kadar sürebilir.

Nasıl oluştuğuna bağlı olmak üzere dolu, beyaz veya şeffaf görünür. Beyaz bir dolu parçasını kırıp içine baktığınızda, bu çılgın yolculuk serüveninin kanıtlarını görebilirsiniz. Ağaç gövdesindeki halkalar gibi buzun da halkaları vardır. Şeffaf bir halka, ardından beyaz bir halka ve yeniden şeffaf bir halka.

Önerilen Konu:   Enzim Nedir? Hastalıklarda Enzimlerin Etkileri Nelerdir?

Kısa bir yolculuk serüveninden sonra buluttan düşen dolu tanesi, bir bezelye veya iri bir bilye büyüklüğünde olabilir. Bulutta, güçlü hava akımları tarafından yeterince uzun süre ortaya buraya savrulan dolu taneleri bir golf topu, tenis topu, hatta ve hatta bir greyfurt büyüklüğüne ulaşabilir. Bazı dolu taneleri yuvarlakken bazıları köşeli olabilir.

Büyük bir dolu tanesinin oluşabilmesi için yukarı doğru güçlü bir hava akımı gerekir. ABD Ulusal Hava Durumu Servisi’ne göre, bezelye büyüklüğünde bir dolu tanesinin oluşabilmesi için, rüzgarın saatte 40 km hızla esmesi gerekmektedir. Ancak tenis topu büyüklüğünde dolu taneleri, rüzgarın hızının saatte 130 km’ye ulaştığı yukarı yönlü hava akımlarında oluşur. Dolu taneleri, hava akımları artık ağırlıklarını taşıyamadığından buluttan düşer ve yerçekimi tarafından aşağıya çekilir.

Sert, buzdan yapılmış bir beysbol topu düşünün. O zaman saatte 130 ile 160 km arası hızla yere düşen büyük bir dolu tanelerinin neden ekin tarlalarının harap ettiğini veya araba camlarını kırdığını anlayabilirsiniz. Dolu tanelerinin, yağdıklarında çıkardıkları takır takır sesini duyduğunuzda ve gökyüzünden aşağı düştüklerini gördüğünüzde, hemen güvenli bir yere sığının.

  • Site İçi Yorumlar

En az 10 karakter gerekli