Beynin Bir An Donmasına Sebep Olan Şey Nedir ?

Beynin Bir An Donmasına Sebep Olan Şey Nedir ?

Hiç beyninizin aniden donduğunu hissettiniz mi? Buzlu bir içeceği birden içtiyseniz, soğuk meyveli sütü kafanıza dikip bitirdiyseniz veya dondurmadan koca bir ısırık aldıysanız başınıza gelmiş olma ihtimali yüksektir. Kıvrandırıcı ani bir baş ağrısı gibidir, ağrının hemen ardından soğuk duyumsanır ağrı, zirvesine genellikle 30 saniye içinde ulaşır, birkaç dakika sürer ve çabucak geçiverir.

Bazı araştırmacılar dondurmanın, baş ağrısının en yaygın sebebi olduğunu söyler. Ancak çok soğuk veya buzlu herhangi bir içecek de aynı şeye neden olabilir. İnsanların en az % 40’ı, soğuk bir şey içtikten veya yedikten hemen sonra ‘’ beyin donması ‘’ hadisesini yaşıyor.

Beynimizin buzlu dondurmaya dönüşme riski yoktur ve biz de tabii ki böyle bir risk altında değiliz ama araştırmalar, çok soğuk bir şeyi çok hızlı yediğimizde veya içtiğimizde başımızın sıcaklığının düştüğünü gösteriyor.

Meyveli sütü sadece bir veya iki dakika boyunca yudumlamanız bile bu hissi tetiklemeye yardımcı olabilir. Alnımıza ve şakaklarımıza  doğru yayılan, bazen tepemize ve başımızın yanlarına kadar buran dondurucu bir ağrı hissederiz. ( Bazı şanssız kişilerin, aynı zamanda dişleri ve meyveli süt birden çığ gibi mideye çökeceği için yemek boruları donabilir.)

Japonya’da gerçekleştirilen bir deneyde, katılımcılar 340 g buzu 10 dakika kıtır kıtır yediler. İki dakikayı çok geçmemişti ki gönüllüler baş ağrısı hissetmeye başladılar. Bazılarınınkinin boyutu dayanamayacakları kadar fazla oldu. Dondurma yememiş olsalar da dondurmanın vereceği baş ağrısını çekmiş oldular.

Bu ağrılı hisse sebep olan şey nedir? Bazıları bunun ağzın ve boğazın çatısında soğuyan sinirlerin neden olduğu bir ağrı olduğunu söyler. Buz gibi soğuk yiyecek ve içecekler tüketmek aynı zamanda, yanak ve şakaklardan geçen trigeminal sinirleri de aşırı uyarıyor olabilir. Bazıları da ağrının, ağız ve baştaki kan damarlarının soğuğa olan tepkisinden kaynaklandığını düşünür.

2012’de yapılan bir çalışmada bazı cevaplar alınabilmiştir. Gönüllülerden kamışla buzlu su içerek damaklarına değdirmeye çalışmaları ve beyinlerinin donmaya başladığını ilk hissettikleri anda ellerini kaldırmaları istenmiştir.

Araştırmacılar, ultrason ekipmanları kullanarak katılımcıların beyinlerindeki kan akışını gözlemlediler. Baş ağrısı başladığında, bilim insanları, ön beyin arterlerinin aniden genişlediğini ve beyine hızla kan akışı sağlandığını buldular. Arterlerin genişliği normale döndüğünde, baş ağrısı da dinmişti. Bu manevra bir taraftan beynin gerekli ısıyı tamamen kaybetmesini önlerken, ani kan akışı, baştaki basıncı arttırarak ağrıya neden olmaktadır.

Beyin donması saniyeler içinde en yüksek çıkıp  çabucak geçmesine rağmen, çok sarsıcı olabilir. Dondurma yemeyi ( hatta yakıcı Güneş’te buzlu su içmeyi ) bırakmanızın yanında, beyin donmasından kaçınmanın veya şiddetini azaltmanın birkaç basit yolu daha vardır.

Bilim insanları, buzlu karışımları ne kadar çabuk mideye indirirsek ve soğuk şeyler damağımıza ne kadar çok temas ederse, baş ağrısı duyma riskinin o kadar arttığını söyler. Bu yüzden yavaş yavaş yudumlayın, pipeti damağınıza doğrultmayın ve dondurmadan koca ısırıklar almaktan kaçının.

Beyin donması hadisesi yaşarsanız, sıcak dilinizi ağız tabanınıza değdirmeye çalışın veya sıcak bir içecekten birkaç yudum alın. Dondurma, nihayetinde ağrı değil mutluluk vermesi gereken bir yiyecektir!