Ay’ın Etrafında Neden Bazen Bir Hale Görürüz?

Ay’ın Etrafında  Neden Bazen Bir Hale Görürüz?

Ay ışığı, yüksek ve donmuş bulutlar arasından geçerken solgun ve titrek ışıklı bir hale meydana çıkar. Bu haleler, beyaz veya solgun gökkuşağı renklerinde görünebilir. Güzel olmaları yana, haleler hava durumunu tahmin etmek için kullanılabilmektedir: ‘’ Ay etrafında bir halka oluşmuşsa, yakında yağmur veya kar gelecek demektir’’.

Ay haleleri atmosferdeki buza bağlı olsa da, haleler sadece kışın meydana gelen bir doğa olayı değildir. Yaz sıcağında, hatta bunaltıcı tropikal havada dahi, en yüksekte yer alan bulutlar su damlalarından değil buzlardan oluşur. Ay ışığı ( veya Gübeş ışığı ), bu donuk bulutların buz kristalleri arasından geçtiğinde, Ay veya Güneş etrafında bir halka görürüz.

Sıcak hava bulutları yuvarlak, küre şeklindeki su tanelerinden oluşurlar. Sirüs bulutları ise donarak farklı şekiller oluşturan altı yüzlü buz küplerinden oluşur. Bu kristallerin birçoğu avizeye asılı altı yüzlü cam prizmalara ya da kurşun kalemin altıgen gövdesine benzerler.

Buz kristalleri, içinde bulundukları hava akımı ile havada asılı kalarak ve bulutun içine düşerek aynı hizada kalmaya çalışırlar. Bu parlak kristaller Ay’ın etrafındaki parlayan halkanın sorumlusudur.

Bir çok ay halesi, ay ışığı en az 3000 m’deki kristal buz küplerinden oluşan bulutların içine girip çıktığında oluşur. Ay ışığı, bu küçük prizmaların bir yüzünden girdiğinde kırılır. Prizmanın merkezine çarpıp diğer yanından açık havaya çıkarken ay ışığı daha da kırılır. Bu kırılmayla ay ışığı, orijinal rotasından yaklaşık 22 derecelik bir sapmaya uğrar. Eğer gökyüzünde yeterince gelişi güzel dağılmış kristal varsa kırılan ay ışığı bir koni oluşturacak şekilde her yönden yayılır. Ve biz bir hale görürüz.

Ara sıra, karanlık gökyüzünde daha büyük halkalar da belirir. Ay ışığı buz kristallerinin yanında girip tabanından çıktığında devasa ( ama solgun ) 46 derecelik haleler gözükebilir.

Parlayan Güneş ışığı, aynı buz kristalleri tarafından kırılır ve parlak gökkuşağı rengindeki haleler Güneş’in çevresinde de oluşur. Ay ışığı, Güneş ışığından çok daha zayıf olduğu için ay halelerinin rengi belirsiz olur. Yine de dikkatlice bakıldığında, soluk bir gökkuşağı tayfı bir ucunda kırmızı ve diğer ucunda mor olarak görülebilir.

Halelerin havayı önceden tahmin etmedeki kesinliğine gelince, meteorologlar yüksek  sirüs bulutlarının genellikle yağmur bulutları ortaya çıkmadan bir veya iki gün önce bir araya geldiklerini söylüyorlar.