Ay Ve Güneş Neden Renk Değiştirir ?

Ay Ve Güneş Neden Renk Değiştirir ?

Ay, parlak Güneş ışığının aydınlattığı, aslında gri ve kahverengi renkte, kaya gibi sert bir toptur. Dünya’dan gördüğümüz renk, aynı gökyüzünde nasıl konumlandığına göre değişir. Yılın hangi zamanı olduğundan bağımsız olarak Ay, ufukta ilk görüldüğünde sarı, turuncu veya neredeyse kırmızı renkte olabilir. Dünya doğuya doğru dönüp Ay yavaşça gökyüzünde yükseldiğinde, rengi beyaza dönmeye başlar.

Güneş’te de benzer ışık numaraları gerçekleşir. Gün ortasında Güneş, sarımsı beyaz renkte görünür. Ancak gündoğumu ve gün batımında kırmızıya, turuncuya veya gül pembesine dönüşebilir. Peki bu nasıl olur ?

Ay’ın ve Güneş’in uzayda, aslında saat başı renk değiştirdiği filan yoktur. Bunu anlamamızın bir yolu renklerin sadece atmosferden bakıldığında değiştiğinin görülmesidir. Ay’a veya Güneş’e havanın ardında bakmak, bir peçenin arkasından bakmak gibidir. Gözlerimize ulaşmadan önce havadan geçmesi gereken ışık, seyahati esnasında değişikliğe uğrar.

Havayı oluşturan azot, oksijen ve diğer gazların yanında küçük toz, duman ve havda uçuşan diğer partiküller, gözlerimize ulaşan ışığı kırmızılaştırır.

Nasıl mı? Beyaz ışık; kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert ve mor renklerden, yani gizli bir gökkuşağından oluşur. Dolayısıyla Güneş ışığı, saniyede 300.000 km hızla yol alırken ( tam olarak 299.793.458 m/ s) görünmeyen renkler taşır. ( Ay ışığı haliyle Güneş ışığının yansımasıdır.) Renk değişimi olmasının nedeni atmosferin, Güneş’ten gelen ve Ay’dan yansıyan ışıkla oynamasıdır.

Işık atmosfere girdiğinde, bazı ışık ışınları tek bir hava molekülüyle dahi karşılaşmadan, beyaz kalarak yeryüzüne ulaşır.

Yeryüzünün havası gaz moleküllerinden oluştuğundan, ışığın bir kısmı aşağı doğru hareket halindeyken bu moleküllerle karşılaşır. Bu karşılaşma gerçekleştiğinde ışık dağılır.

Beyaz ışık huzmesinden ayrılarak saçılan ışık, gökyüzüne rengini veren mavi ışıktır. Güneş ışığı gözlerimize ulaştığında, huzme içinde kalan renkler daha sıcak renklerdir. Bu durum Güneş’in bize olduğundan daha sarı görünmesine neden olur.

Güneş’in gerçek rengine en yakın olduğu an, tam tepemizde olduğu andır. Bu durumda ışık sadece  üzerimizdeki havadan geçmek zorundadır. Yani yükseldikçe inceden havadan. Böylelikle ışık büyük oranda saçılmadan gözlerimize ulaşır.

Ancak Güneş ufka yakın olduğunda, rengi ciddi anlamda değişir. Bu durumda ışık, yeryüzüne yakın olan ağır hava katmanından geçmek zorunda kalır. Tayfın mavi ucunun daha da fazlası ışık huzmesinden ayrılarak saçılır. Bu da gözlerimize ulaştığında, ışık huzmesinde daha çok sarı, turuncu ve kırmızı ışık görecek olmamız demektir. Böylelikle gün doğarken ve batarken Güneş’i ateşten bir top gibi görürüz.

Yükselen Ay da benzer şekilde turuncumsu kırmızı renkte görülebilir. Ancak Ay yükselmeye devam ederken, ayı daha incelmiş hava katmanından görmeye başlarız. Ay’dan yansıyan Güneş ışığın tayfın daha fazlasını görebildiğimizden, huzmede kalan daha fazla mavi ışıkla birlikte daha beyaz bir ay görürüz.