ALS (Charcot Hastalığı) Nedir ? Sebepleri, Bulguları ve Rehabilitasyon Usulleri Nelerdir ?

ALS  (Charcot Hastalığı)  Nedir ? Sebepleri, Bulguları ve Rehabilitasyon Usulleri Nelerdir ?

Amyotrofik lateral skleroz ALS, Motor Nöron Hastalığı olarak da öğrenilmektedir. Omurilik ve beyin sapındaki asap hücrelerinin  motor nöronlar  yozlaşma  perişan olmasından  kaynaklanan ilerleyici bir hastalıktır. Bu kayıplar adalelerde güç kaybı ve incelmeye neden olmaktadır. ALS de piramidal yol ismi verilen kısımda da zarar alana gelmektedir. Hastanın entelektüel işlevlerinde  zekasal işlevler ve hafıza  eksilme alana gelmez, bunama hastalarının yalnızca % 5’inde görülür. Hastalığın % 90-95’i tesadüfi  sporadik, % 3-10’u ailesel  familyal  olarak ortaya çıkar. Muayenehane belirtiler genellikle 50-60 yaşlarında başlar. Ailesel olgularda hastalık başlangıç yaşı daha da erkendir. Erkek bayan oranı 1,2-1,2’dür. Hastalığın ortaya çıkmasında; genetik nedenler, glutamat ekistotoksisitesi, viral enfeksiyonlar, otoimmum hadiseler, mermi, cıva ve alüminyum gibi ağır metal intoksikasyonlarının  zehirlenmeleri rol oynadığı ileri sürülmüştür.

ALS Hastalığının Bulguları Nelerdir ?

Üst motor asapların başka bir deyişle beynin motor korteksinin zararı neticeyi adale spastisitesi ve katılık oluşur. Beyin sapı ve omurilikte bulunan alt motor asaplarının zararı ise adale eforsuzluğu, atrofi ve fasikülasyonlara neden olur. ALS genellikle hem üst hem de alt motor asapları meblağ. Hastalığın başlangıç bulguları çok hafi olduğundan çoğu kere fark edilmeyebilir. Hastaların % 25Winde konuşma ve yutkunma işlevleri etkilenirken % 50’inde kollarda, % 20’sinde ise bacaklarda ilk bulgular görülür. Hastalık genellikle kol ve bacaklarda olmak üzere adale eforsuzluğu ile başlar. Konuşma, çiğneme ve soluk alma etkilenir. Yutma güçlüğü sebebi  ile ağızda tükürük birikmesi de konuşmayı güçleştirir. Adalelerde zamanla atrofi büyür. Kol ve bacaklar incelir. Özellikle el ve ayak adalelerinde seğirme ve kramplar olabilir. Şahıs kol ve bacaklarını iyi kullanamaz. Hakimiyet edilemeyen ağlama ve gülmeler olabilir. Başlangıç bulguları her hastada aynı olmaz. Kimi hasta halının saçaklarına takılmaya, yalpalamaya başlar; kimi hasta eşyaları kaldırmakta zorlanır, bazısı da konuşurken sözcükleri yuvarladığını fark eder. Adale eforsuzluğu evvel bir adale grubundan başlar ve yavaş yavaş değişik adale gruplarına dağılır. Adalelerde iş görememenin derecesi ve hastalığın ilerleyişi hastadan hastaya değişir. Solunum adalelerinin giderek daha fazla etkilenmesi ve buna bağlı  solunum eforluğu hastalıkta gelinen son evre olur.

ALS Hastalığının Rehabilitasyon Usulleri Nelerdir ?

Hastalığın sebebi henüz tanımlanamadığı için ALS ancak şikayetleri gidermeye müteveccih olarak rehabilitasyon edilebiliyor. Doğrudan neden müteveccih bir ilaç bulmak için araştırmalar sürüyor. Bu zamana dek karmaşıklıkların önlenmesi, olabilecek en fazla işlevselliğin sağlanması ve hastanın hayat niteliğinin olası olduğunca yüksek yakalanması başlıca rehabilitasyon maksadını oluşturmaktadır.